Volksetymologie

De volksetymologie zet de woorden naar eigen hand. Jacob van Maerlant (1235-1300) vond, dat 'beesten' zo genoemd worden omdat zij ons helpen, ons bijstaan ('omdat zi ons bistaen'). Van 'bistaen' tot 'beesten' vond hij een natuurlijke oversprong. Willem Bilderdijk (1756-1831) hield het erop dat het woord 'oog' afkomstig is van het feit dat een oog de vorm heeft van een letter 'o'; een oog is 'o-ig'. Hetzelfde woord duikt op in de volksetymologie van het Engelse woord 'island', dat als 'aai-lend' wordt uitgesproken. De eerste lettergreep heeft de klank van het Engelse 'eye'. Men beschouwde een eiland als een 'oog'-vormig 'land' in het water.
Het Griekse woord 'asparagos' (asperge, van het werkwoord 'spargao', zwellen), werd 'asparagus' in het Engels; in de volksmond werd het volksetymologie-achtig vervormd tot 'sparrowgrass' (mussengras).
Het Engelse 'vlinder'-woord 'butterfly' zou ontstaan zijn door letterverspringing van 'flutter by' (voorbij komen gefladderd). Het woord 'news' zou niets anders zijn dan een letterwoord van de vier hemelstreken vanwaaruit het nieuws tot ons komt: North, East, West, South.
Een 'apothecary' (een verouderd woord voor 'apotheker' zou volgens Jonathan Swift (1667-1745) komen van 'a pot he carries'.
De Arawakken, een Indianenstam, noemden hun slaapkooien, wellicht vooral die van matrozen: 'hamaca'. Columbus bracht het woord in 1492 mee van de Antillen. In het Italiaans werd het 'amaca', in het Portugees  'maca'. Het Engels luidt 'hammock', het Frans 'hammac'.
In het Nederlands vond de volksetymologie dat de klanken van het Franse woord iets te maken hadden met
enerzijds 'hangen' en anderzijds 'mat'; ook de betekenis lag in die lijn. Het werd dan maar als 'hangmat' geschreven.
Volgens Jan van Gorp (1518-1572) is het Antwerps de rijkste en oudste taal ter wereld, want, zo zegt hij, dat kun je al in de naam van de taal zelf horen: 'Duyts' is 'douts' is 'd'oudste'... Volgens hem werd het Antwerps reeds gesproken door Adam en Eva in het aards paradijs. Ook kon men, zo beweerde hij, de namen uit het Oude Testament perfect verklaren door middel van het Nederlands. 'Noach' is 'hij die acht op de no(od van de wereld)'; 'Adam' is 'aardman' of 'haatdam', namelijk: de dam tegen de haat van de slang.
'Eva' is 'eeuwvat': vat van de eeuwigheid, zijnde de oorsprong van alle geslachten.